- భారత్‌ అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఎదగడంలో కీలకం
- తమ ప్రాంతంలో సమస్య పరిష్కారానికి వినూత్న విధానం
- గ్రామాన్ని ‘మోడల్ విలేజ్’గా తీర్చిదిద్దడంలో కీ రోల్
- వ్యవసాయాన్ని.. ‘వ్యవసాయ-వ్యాపారం’గా మార్చే ప్రణాళికలు
‘మహిళా స్వాతంత్ర్యమే సామాజిక స్వాతంత్ర్యానికి సంకేతం’ (‘Women’s freedom is a sign of social freedom’).. కానీ ఆ స్వేచ్ఛ ఇప్పటికీ పూర్తిగా లభించట్లేదు. పక్షుల్లాగా పంజరాల్లో బంధించబడుతున్నారు. అయితే ఇప్పుడిప్పుడే ఆ బంధీ నుంచి బయటపడేందుకు తమ రక్షణ వలయాన్ని తామే నేసుకుంటున్నారు. ఈ క్రమంలోనే నిర్మొహమాటంగా అభిప్రాయాలను వ్యక్తపరుస్తూ.. నైపుణ్యాలను పెంచుకుంటూ.. తమ కలలు నెరవేర్చుకుంటున్నారు. ఇండిపెండెంట్‌గా జీవిస్తున్నారు. గ్రామీణ, పట్టణ, గిరిజన (Rural, urban, tribal) ప్రాంతాల్లో ఎక్కడున్నా సరే మార్పు కోసం ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఆటోమేటిక్‌గా దేశంలో (country) మార్పు తీసుకోస్తున్నారు. అందుకే అన్ని అంశాలలో మహిళా సాధికారత కోసం భారత ప్రభుత్వం పట్టుదలతో కృషి చేయడానికి ఇదొక ముఖ్య కారణం.
(Kids Health:పేరెంట్స్ చేతుల్లోనే పిల్లల మానసిక ఆరోగ్యం)
నిజానికి ప్రభుత్వ ప్రగతిశీల పథకాలు, విధానాలు.. ముఖ్యంగా గ్రామీణ భారతదేశంలోని మహిళలను (womens) ప్రోత్సహించడానికి, వారి సొంత సామాజిక-ఆర్థిక స్వేచ్ఛ వైపు అడుగులు వేయడానికి వారధిగా ఉన్నాయి. తద్వారా శరవేగంగా గ్రామాలు అభివృద్ధి చెందేందుకు స్త్రీల కీలక పాత్ర అవసరమవుతోంది. మొత్తానికి అక్కడ నెలకొన్న సమస్యలకు సమర్థవంతమైన మరియు స్థిరమైన పరిష్కారాలను కనుగొంటున్న మహిళలు.. తమ ఊరిని ‘మోడల్ విలేజ్’ (‘Model Village’)గా మార్చేందుకు స్టార్టప్ ఆవిష్కరణలను గుర్తించి, అమలు చేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఇదే కొనసాగితే ప్రధాని మోడీ (Pm Modi)అనుకున్నట్లుగానే.. దేశం 100వ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం జరుపుకునే నాటికి భారతదేశం(India) అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఎదుగుతుంది.
బాటమ్-అప్ (Bottom-up)విధానాన్ని అవలంబిస్తూ.. ‘మోడల్ విలేజ్’ ఆవిష్కర్తలు ఇప్పటికే ఉన్న స్టార్టప్‌లు మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థలోని ఇతర సంబంధిత వాటాదారులకు సహకరిస్తున్నారు. వ్యవసాయం భారతీయ గ్రామాలకు జీవనాధారం, ఇక్కడ ఏదైనా ఆవిష్కరణ గణనీయమైన అభివృద్ధిని అందించగలదు. కాబట్టి దేశంలో వ్యవసాయం యొక్క పారిశ్రామికీకరణను ప్రోత్సహించడానికి మహిళలు ఎటువంటి ప్రయత్నాన్ని వదిలిపెట్టట్లేదు. తమ గ్రామంలోని వ్యవసాయాన్ని.. ‘వ్యవసాయ-వ్యాపారం’గా (‘Agribusiness’) మార్చడానికి, సమాజ ఆలోచనలను మార్చడానికి కృషి చేస్తున్నారు. వివిధ వ్యవసాయేతర రంగ ఆవిష్కరణలలో ప్రభుత్వంచే ప్రోత్సహించబడుతున్నారు.
ప్రజెంట్ ఉమెన్ చేంజ్‌మేకర్స్‌ (Changemakers)గా ఉండాలనుకుంటున్నారు. సామాజిక సమస్యకు పరిష్కారాన్ని కనుగొనడానికి వినూత్న విధానాన్ని ఎంచుకుంటున్నారు. సొసైటీలో మార్పు కోరుకుంటున్న వారు సెల్ఫ్-డెవలప్మెంట్‌ (Self-development)పై దృష్టి పెడుతూ… సమాజానికి వారి జ్ఞానాన్ని వర్తింపజేయాలని అనుకుంటున్నారు. ఈ విధంగా మహిళలు తమ ఆవశ్యక పాత్రను మరింత బలోపేతం చేస్తున్నారు. అంతేకాదు ఒకవైపు గృహిణులుగా తమ వంతు పాత్ర పోషిస్తూనే మరోవైపు పోటీ ప్రపంచంతోనూ పరిగెత్తేందుకు ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. ఈ క్రమంలోనే ఎంతో మంది ఉద్యోగాల బాట పడుతున్నారు.
(Hair:3కిలోల జుట్టు తినేసిన బాలిక)
వివిధ పథకాల ఆలంబనగా సామాజిక, విద్యా, ఆర్థిక, రాజకీయ అభ్యున్నతి ద్వారా మహిళల సాధికారతను నిర్ధారించడానికి భారత ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు తీసుకుంది. ప్రధాన మంత్రి ఆవాస్ యోజన (అర్బన్ & రూరల్), నేషనల్ సోషల్ అసిస్టెన్స్ ప్రోగ్రామ్ (NSAP), సమగ్ర శిక్ష, నేషనల్ ఓవర్సీస్ స్కాలర్‌షిప్ పథకం, బాబు జగ్జీవన్ రామ్ ఛత్రవాస్ యోజన, స్వచ్ఛ విద్యాలయ మిషన్ మొదలైన పథకాలు ప్రభుత్వం అమలు చేస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా సమాజంలోని బలహీన వర్గాలకు పాఠశాలలు బాలికలకు అనుకూలంగా ఉండేలా, వారి ప్రత్యేక అవసరాలు తీర్చడానికి తగిన సౌకర్యాలను కలిగి ఉండేలా చూసుకోవడానికి ఈ పధకాలు ఉపయుక్తంగా ఉన్నాయి.
ఇంకా, మహిళల ఉపాధిని ప్రోత్సహించడానికి, ఇటీవల అమలులోకి వచ్చిన లేబర్ కోడ్‌లలో అనేక అనుకూలమైన నిబంధనలు చేర్చారు. వాటిలో వేతనాలపై కోడ్-2019, పారిశ్రామిక సంబంధాల కోడ్-2020, వృత్తిపరమైన భద్రత, ఆరోగ్యం, పని పరిస్థితుల కోడ్-2020, మహిళా కార్మికులకు అనుకూలమైన పని వాతావరణాన్ని సృష్టించడం కోసం సామాజిక భద్రతపై కోడ్-2020 వంటివి ఉన్నాయి. మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ చట్టం-2005 (MGNREGA) పథకం కింద ఉత్పన్నమయ్యే ఉద్యోగాల్లో కనీసం మూడింట ఒక వంతు మహిళలకు ఇవ్వాలని ఆదేశించింది. భారత వైమానిక దళంలో ఫైటర్ పైలట్లు, కమాండోలు, సెంట్రల్ పోలీస్ ఫోర్సెస్, సైనిక్ స్కూల్స్‌ లో అడ్మిషన్లు మొదలైన సంప్రదాయేతర రంగాలలో మహిళల భాగస్వామ్యాన్ని అనుమతించే నిబంధనలను ప్రభుత్వం రూపొందించింది. ఈ పథకాలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని సంబంధిత మంత్రిత్వ శాఖలు లేదా విభాగాలు నిర్వహిస్తాయి. ఇంకా, జాతీయ విద్యా విధానం (NEP-2020) లింగ సమానత్వానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. సామాజికంగా, ఆర్థికంగా వెనుకబడిన సమూహాలకు (SEDGes) ప్రత్యేక ప్రాధాన్యతనిస్తూ, విద్యార్థులందరికీ నాణ్యమైన విద్యఅందేలా సమానమైన ప్రాప్యతను నిర్ధారిస్తుంది.
- గ్రామాల అభివృద్ధి (Development of villages) ఎజెండాలో ముఖ్యపాత్ర.
- సంపాదించిన జ్ఞానం, ఆలోచనలు, అభ్యాసం, సూచనల ద్వారా తమ గ్రామాన్ని మోడల్ విలేజ్‌గా మార్చడానికి సహకారం.
- గ్రామస్తులు వారి సమస్యలపై మార్గదర్శకత్వం కోరుకుంటారు. కాబట్టి చేంజ్ మేకర్స్ సొసైటీ లీడర్స్‌గా (leaders)అభివృద్ధి చెందుతున్నారు.
- ప్రజల సంక్షేమం కోసం పనిచేసే ప్రగతిశీల వ్యక్తిగా గౌరవం పొందుతున్నారు.
చేంజ్ మేకర్స్.. వ్యక్తిత్వ లక్షణాలు :
- ప్రతిష్టాత్మక, రిస్క్ తీసుకునే వ్యక్తి
- క్రియేటివ్‌గా (crative) ఉంటూ నేర్చుకోవాలనే గొప్ప కోరిక కలిగి ఉండాలి
- చక్కని భావవ్యక్తీకరణ నైపుణ్యాలు
- సాంఘిక సంక్షేమం కోసం కృషి చేయాలని ప్రేరేపించాలి
- శక్తివంతమైన వ్యక్తిత్వం కలిగి ఉండి.. ఇతరులకు సహాయం చేయడానికి మొగ్గు చూపాలి.