సెక్స్‌ వర్కర్లకు ఉచిత రేషన్‌!
పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థ సరిగ్గా ఏమిటి? అది శరీరంలో ఎలాంటి పాత్ర పోషిస్తుంది? ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం. మొదట, నాడీ వ్యవస్థ రెండు భాగాలుగా విభజించబడిందని తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. అవి ఒకటి కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ(central nervous system), రెండవది పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థ. కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థలో మెదడు మరియు వెన్నుపాము ఉన్నాయి, అయితే పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థ మెదడు మరియు వెన్నుపాము(spinal cord) నుండి విడిపోయి కండరాలు మరియు అవయవాలతో సహా శరీరంలోని ఇతర భాగాలకు విస్తరించే నరాలన్నింటినీ కలిగి ఉంటుంది. శరీరమంతా సమాచారం ఎలా సంభాషించబడుతుందనే దానిపై వ్యవస్థ యొక్క ప్రతి భాగం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థ అంటే ఏమిటి?
పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థ (పిఎన్ఎస్) అనేది కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ (సిఎన్ఎస్) వెలుపల ఉన్న అన్ని నరాలను కలిగి ఉన్న నాడీ వ్యవస్థ యొక్క విభజన. పిఎన్ఎస్ యొక్క ప్రాధమిక పాత్ర సిఎన్‌ఎస్‌ను అవయవాలు, అవయవాలు(Organs) మరియు చర్మానికి అనుసంధానించడం. ఈ నరాలు కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ నుండి శరీరం యొక్క బయటి ప్రాంతాల వరకు విస్తరించి ఉంటాయి. పరిధీయ వ్యవస్థ మెదడు(Brain) మరియు వెన్నుపాము శరీరంలోని ఇతర ప్రాంతాలకు సమాచారాన్ని స్వీకరించడానికి మరియు పంపడానికి అనుమతిస్తుంది, ఇది మన వాతావరణంలో ఉద్దీపనలకు ప్రతిస్పందించడానికి అనుమతిస్తుంది.
నోటి దుర్వాసనతో ఇబ్బంది పడుతున్నారా..?
పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థను తయారుచేసే నరాలు వాస్తవానికి నాడీ కణాలు లేదా న్యూరాన్ల(Neurons) నుండి ఆక్సాన్ల ఆక్సాన్లు లేదా కట్టలు. కొన్ని సందర్భాల్లో, ఈ నరాలు చాలా చిన్నవి కాని కొన్ని నరాల కట్టలు చాలా పెద్దవి కాబట్టి అవి మానవ కంటికి సులభంగా కనిపిస్తాయి. పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థను రెండు భాగాలుగా విభజించారు. సోమాటిక్ నాడీ వ్యవస్థ మరియు స్వయంప్రతిపత్త(Autonomy) నాడీ వ్యవస్థ.
సోమాటిక్ నాడీ వ్యవస్థ
కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థకు మరియు నుండి ఇంద్రియ మరియు మోటారు సమాచారాన్ని తీసుకువెళ్ళడానికి బాధ్యత వహించే పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థలో సోమాటిక్ వ్యవస్థ భాగం. సోమాటిక్ నాడీ వ్యవస్థ దాని పేరు గ్రీకు పదం సోమ నుండి వచ్చింది, దీని అర్థం “శరీరం”. ఇంద్రియ సమాచారాన్ని ప్రసారం చేయడానికి అలాగే స్వచ్ఛంద కదలికలకు సోమాటిక్ వ్యవస్థ(Somatic system) బాధ్యత వహిస్తుంది. ఈ వ్యవస్థలో రెండు ప్రధాన రకాల న్యూరాన్లు ఉన్నాయి.
మోటారు న్యూరాన్లు: ఎఫెరెంట్ న్యూరాన్స్(Efferent neurons) అని కూడా పిలుస్తారు, మోటారు న్యూరాన్లు మెదడు మరియు వెన్నుపాము నుండి శరీరమంతా కండరాల ఫైబర్స్(Fibers) వరకు సమాచారాన్ని తీసుకువెళతాయి. ఈ మోటారు న్యూరాన్లు వాతావరణంలో ఉద్దీపనలకు ప్రతిస్పందనగా శారీరక చర్య తీసుకోవడానికి మాకు అనుమతిస్తాయి.
ఇంద్రియ న్యూరాన్లు: అఫెరెంట్ న్యూరాన్స్ అని కూడా పిలుస్తారు, ఇంద్రియ న్యూరాన్లు నరాల నుండి సమాచారాన్ని కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థకు తీసుకువెళతాయి. ఈ ఇంద్రియ న్యూరాన్లు మనకు ఇంద్రియ సమాచారాన్ని తీసుకొని మెదడు మరియు వెన్నుపాముకు పంపడానికి అనుమతిస్తాయి.
అటానమిక్ నాడీ వ్యవస్థ:
అటానమిక్ సిస్టం(Autonomic system) పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థలో భాగం, ఇది రక్త ప్రవాహం, హృదయ స్పందన, జీర్ణక్రియ మరియు శ్వాస వంటి అసంకల్పిత శరీర విధులను నియంత్రించే బాధ్యత. మరో మాటలో చెప్పాలంటే, సాధారణంగా స్వచ్ఛంద నియంత్రణలో లేని శరీర అంశాలను నియంత్రించే స్వయంప్రతిపత్తి వ్యవస్థ ఇది. ఈ వ్యవస్థ ఈ విధులు జరుగుతున్నట్లు స్పృహతో ఆలోచించాల్సిన అవసరం లేకుండా జరగడానికి అనుమతిస్తుంది. స్వయంప్రతిపత్తి వ్యవస్థను రెండు శాఖలుగా విభజించారు.
శాఖాహారంతో పూర్తి ఫిట్‌నెస్‌..
పారాసింపథెటిక్ వ్యవస్థ:
ఇది సాధారణ శరీర విధులను నిర్వహించడానికి మరియు భౌతిక వనరులను పరిరక్షించడానికి సహాయపడుతుంది. ముప్పు దాటిన తర్వాత, ఈ వ్యవస్థ హృదయ స్పందన రేటును తగ్గిస్తుంది, శ్వాసను నెమ్మదిగా చేస్తుంది, కండరాలకు రక్త ప్రవాహాన్ని(Blood flow) తగ్గిస్తుంది మరియు విద్యార్థులను నిర్బంధిస్తుంది. ఇది మన శరీరాలను సాధారణ విశ్రాంతి స్థితికి తీసుకురావడానికి అనుమతిస్తుంది.
సానుభూతి వ్యవస్థ:
విమాన-లేదా-పోరాట ప్రతిస్పందనను(Response) నియంత్రించడం ద్వారా, 1 సానుభూతి వ్యవస్థ పర్యావరణ బెదిరింపులకు ప్రతిస్పందించడానికి శక్తిని ఖర్చు చేయడానికి శరీరాన్ని సిద్ధం చేస్తుంది. చర్య అవసరమైనప్పుడు, సానుభూతి వ్యవస్థ హృదయ స్పందన రేటును వేగవంతం చేయడం, శ్వాసక్రియ రేటు పెంచడం, కండరాలకు రక్త ప్రవాహాన్ని పెంచడం, చెమట స్రావాన్ని సక్రియం చేయడం మరియు విద్యార్థులను విడదీయడం ద్వారా ప్రతిస్పందనను ప్రేరేపిస్తుంది.